Lagen

Realisme in de brede zin opgevat als waarheidlievendheid voor hoe de dingen zijn, kan niet slechts een schijnwaarheid zijn en kan niet volstaan met op het leven te lijken of levensecht zijn, maar moet wat ik noem levend zijn: leven op de bladzijde, leven dat een ander leven teweegbrengt door de hoogste vorm van kunstbeoefening.

James Wood, Hoe fictie werkt (Querido 2015).

We schreven het hier al vaker: een goede roman doet méér dan het leven beschrijven. Een literair verhaal is geen aaneenschakeling van anekdotes, maar moet meerdere lagen bevatten. Die gelaagdheid zorgt bij de lezer voor spanning, vertwijfeling, meeleven, boosheid of verbazing, kortom, voor emotie.

Schrijftechniek

Hoe breng je die gelaagdheid in een roman aan? Dat is lastig in een schrijftip te vatten, want zelfs bij de meest gerenommeerde schrijvers heeft de ene roman meer diepgang dan de andere. Probeer een paar dingen te onthouden:

  • Denk na over de motieven van je personages. Als jij al niet weet wat je personages drijft, dan zal dat voor de lezer ook onduidelijk zijn.
  • Herlees je hele manuscript met één bril op: show and don’t tell. Streep alle passages aan waarin je niet laat zien wat er gebeurt, maar het ronduit vertelt.
  • Speel met je zinnen. Probeer een personage zo’n eigen stem te geven dat afwijkend taalgebruik opvalt.